الزامات تغذیه ای برای سالمندان - وبلاگ هوشمند

به گزارش وبلاگ هوشمند، تغذیه سالم و سلامت بخش برای همه و در سنین مختلف امری ضروری و در برخی گروه های سنی به که افراد آسیب پذیر یا در معرض خطر را شامل می گردد، اهمیت دوچندانی دارد.

به گزارش وبلاگ هوشمند، آمارهای سازمان بهداشت جهانی نشان دهنده آنست که 15 تا 50 درصد جمعیت سالمند در جهان از تغذیه مناسبی بهره مند نبوده یا سوء تغذیه دارند و این آمار به دلیل افزایش امید به زندگی در کشورهای مختلف، هر سال روند رو به رشدی را طی می نماید.

کارشناس ارشد صنایع غذایی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز سه شنبه 9 مهر در یک کارگاه آموزشی تغذیه سالمندان، گفت: فرایند پیر شدن با کاهش تدریجی فعالیت های فیزیکی و افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن همراه است و به نظر می رسد بهبود وضعیت تغذیه تا حد زیادی می تواند، از این مسائل پیشگیری نموده یا آنها را کاهش دهد؛ به همین دلیل یکی از مسایل مهم سالمندان، مسایل پزشکی و بهداشتی و تغذیه ای آنان است.

داود سلیمانی اظهار داشت: با افزایش سن، احتیاج سالمندان به انرژی کاهش می یابد و تمایل به مصرف غذا کمتر می گردد، در این حالت اگر انتخاب غذا به درستی انجام نگردد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در این گروه سنی، پایین تر از حد مطلوب می گردد.

عوامل موثر در ایجاد مسائل تغذیه ای سالمندان

این کارشناس عوامل موثر در بروز مسائل تغذیه ای در سالمندان را به بخش های مختلفی تقسیم کرد و گفت: عوامل جسمانی مانند کاهش کل انرژی مورجهانز، بیماری های مزمن، بی اشتهایی، تغییر در حس چشایی، خرابی دندان ها، بی تحرکی، ناتوانی جسمی، مسائل گوارشی، تداخلات دارویی یا تداخل غذا و داروها و همچنین مسائل روحی و روانی مانند افسردگی، تنهایی و از دست دادن همسر و سایر اعضای خانواده در بروز این مسائل دخیل است.

سلیمانی همچنین گفت: مسائل اقتصادی مانند درآمد کم، کمبود امکانات برای تهیه و پخت غذای مناسب، زندگی در آسایشگاه، مسائل مرتبط با از دست دادن حافظه مانند آلزایمر و ... نیز در بروز مسائل تغذیه ای سالمندان بسیار تاثیرگذار است.

احتیاجهای تغذیه ای سالمندان

او با اشاره به اینکه افزایش سن به دلایل مختلف نظیر کاهش فعالیت جسمی و کاهش توده عضلانی بدن منجر به کاهش احتیاج بدن به انرژی می گردد، گفت: در صورت دریافت انرژی بیش از حد احتیاج، مسائل و عوارضی مانند چاقی، فشارخون و بیماری های قلبی عروقی برای سالمند ایجاد می گردد.

این کارشناس ادامه داد: میزان احتیاج به انرژی برای هر سالمند متفاوت است و بر اساس وزن، قد، شرایط فیزیکی و سلامتی او محاسبه می گردد، در این زمینه پیروی از یک الگوی تغذیه زیر نظر متخصص تغذیه، امری لازم است.

سلیمانی گفت: با افزایش سن، علاوه بر کاهش توده عضلانی، ذخیره پروتئینی بدن نیز کاهش می یابد و میزان احتیاج به پروتـئین با افزایش سن نه تنها کاهش نمی یابد، بلکه ثابت مانده یا افزایش پیدا می نماید، به ویژه در صورت ابتلا به بعضی بیماری ها و یا عفونت ها، این احتیاج به مراتب افزایش می یابد؛ چهارده تا شانزده درصد از انرژی دریافتی روزانه سالمندان باید از پروتـئین ها به ویژه پروتئـین های با کیفیت بالا تامین گردد.

او گفت: بعضی از سالمندان ممکن است به دلیل مسائل اقتصادی، پروتـئین کافی دریافت ننمایند که این امر باید مورد توجه قرار گیرد، البته میزان احتیاج به پروتئـین ها نیز در اشخاص مختلف با توجه به شرایط بدنی آنها متفاوت است و گاهی در بعضی از سالمندان بیمار، ممکن است احتیاج به کاهش پروتئـین دریافتی باشد.

سلیمانی با اشاره به اهمیت مصرف مایعات در دوران سالمندی گفت: مصرف مایعات در سالمندان باید به مقدار کافی باشد؛ نشانه های کمبود آب در بسیاری از سالمندان ممکن است به صورت خشکی لب ها، گود افتادن چشم ها، تب، یبوست، کاهش حجم ادرار و تهوع باشد که این مسئله در مورد سالمندانی که در مناطق گرم زندگی می نمایند، بیشتر شایع است.

وی در مورد احتیاج سالمندان به ویتامین ها و مواد معدنی نیز گفت: بیشتر سالمندان علاقه زیادی به مصرف مکمل های ویتامیـنی دارند، اما باید از مصرف بیش از حد احتیاج این مکمل ها خودداری گردد؛ در مورد ویتامین های محلول در آب، اغلب کمبودی در سالمندان دیده نمی گردد، مگر در سالمندانی که دچار سوء تغذیه هستند.

سلیمانی ادامه داد: ممکن است بعضی از سالمندان به علت مسائل دندان و یا مسائل گوارشی از خوردن سبزی ها و میوه ها پرهیز نمایند، در حالی که این منابع غذایی تامین نماینده ویتامین ضروری C است، باید به این نکته مهم توجه گردد که مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها، می تواند باعث کمبود بعضی از ویتامین ها گردد.

او گفت: کمبود ویتامین D ممکن است در سالمندان، به ویژه در کسانی که از نور آفتاب دور هستند به وجود آید؛ در مورد مواد معدنی، با رعایت یک برنامه غذایی صحیح می توانیم احتیاج سالمندان را تا حد زیادی تامین کنیم، باید به میزان کلسیم دریافتی که اغلب مقدار مصرف آن در سالمندان به میزان توصیه شده نمی رسد، توجه کنیم.

به گفته این کارشناس صنایع غذایی، عواملی نظیر میزان جذب روده ای کلسیم، عملکرد کلیه ها، متابولیسم استخوان ها، تداخل غذا و دارو، کم تحرکی و مصرف ناکافی لبنیات به دلیل تحمل نکردن لاکتوز، در کمبود کلسیم در سالمندان نقش دارد، بنابراین اگر شیر و لبنیات به مقدار کافی مصرف نگردد، ممکن است احتیاج به مصرف مکمل کلسیم باشد.

سلیمانی در عین حال تاکید نمود که تشخیص احتیاج به ویتامین و املاح در تمام افراد خصوصا سالمندان باید از سوی پزشک و متخصص تغذیه اجرا شده و مصرف سدیم هم در سالـمندانی که مبتلا به فشارخون، مسائل قلبی، کلیوی و دیابت هستند، محدود گردد.

وی در بیان توصیه هایی در زمینه تغذیه سالمندان، ضمن تاکید بر لزوم مراجعه برنامه ریزی شده و مستمر به پزشک و متخصص تغذیه با هدف آنالیز وضعیت سلامت فرد، گفت: توجه مناسب و به موقع به بهداشت و سلامت دهان و دندان، مصرف پنج تا شش لیوان آب در روز، استفاده از تمام گروه های غذایی و ایجاد تنوع غذایی در برنامه روزانه، مصرف مقادیر کافی میوه و سبزی، استفاده از نان و غلات سبوس دار، محدود کردن مصرف غذاهای چرب و با نمک زیاد و شیرینی، مصرف روزانه 2 لیوان شیر یا ماست در روز، کاهش مصرف چای و قهوه خصوصا در ساعات بعدازظهر و شب و مصرف یک فنجان شیر گرم قبل از خواب، استفاده از لیموترش در کنار غذا، قرارگرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب به مدت نیم ساعت در روز و داشتن تحرک مناسب روزانه در هوای آزاد، در دوران سالمندی بسیار مهم است.